φωσφορικός

φωσφορικός
-ή, -ό, Ν
1. χημ. αυτός που ανήκει ή αναφέρεται στον φωσφόρο ή αυτός που περιέχει φωσφόρο
2. φρ. α) «φωσφορικό οξύ»
χημ. περιληπτική ονομασία οξυγονούχων οξέων τού πεντασθενούς φωσφόρου, από τα οποία σημαντικότερα είναι το ορθοφωσφορικό οξύ, το πυροφωσφορικό οξύ και τα διάφορα μεταφωσφορικά οξέα
β) «φωσφορικά λιπάσματα»
χημ. λιπάσματα τών οποίων τη βάση αποτελούν τα άλατα τών διαφόρων φωσφορικών οξέων
γ) «φωσφορικά ορυκτά»
(ορυκτ.) διάφορες ενώσεις τού φωσφόρου που απαντούν στη φύση και τών οποίων βασική δομική μονάδα αποτελεί το φωσφορικό ιόν
δ) «φωσφορικά πετρώματα»
(πετρογρ.) οι φωσφορίτες
ε) «φωσφορικές ενώσεις»
χημ. οι ποικίλες χημικές ενώσεις που συνδέονται με το φωσφορικό οξύ και στις οποίες ανήκουν, κατ' αρχήν, οι τρεις σειρές τών ουδέτερων, τών όξινων και δισόξινων αλάτων τού φωσφορικού οξέος, τα οποία περιέχουν αντίστοιχα το φωσφορικό, το όξινο φωσφορικό και το δισόξινο φωσφορικό ανιόν, καθώς και οι φωσφορικοί εστέρες, οι οποίοι μπορεί να θεωρηθεί ότι προκύπτουν από την αντικατάσταση ενός ή περισσότερων ατόμων υδρογόνου τού μορίου τού φωσφορικού οξέος από οργανικές ρίζες, όπως είναι λ.χ. το αιθύλιο ή το φαινύλιο
στ) «φωσφορική γλυκόζη»
(βιοχ.) η φωσφογλυκόζη
ζ) «φωσφορικό ιόν»
(χημ.-ορυκτ.) θετικά φορτισμένο ιόν που σχηματίζεται κατά την οξείδωση τού φωσφόρου, συνδεδεμένο με τέσσερα ιόντα οξυγόνου διατεταγμένα έτσι ώστε να αποτελούν τετράεδρο, και το οποίο αποτελεί τη βασική δομική μονάδα όλων τών φωσφορικών ορυκτών.
[ΕΤΥΜΟΛ. Αντιδάνεια λ., πρβλ. γαλλ. phosphorique < φωσφόρος. Η λ. μαρτυρείται από το 1812 στον Κ. Κούμα].

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Поможем написать реферат

Look at other dictionaries:

  • φωσφορικός — ή, ό αυτός που ανήκει ή αναφέρεται στο φωσφόρο, που περιέχει φωσφόρο, που φωσφορίζει: Φωσφορικά λιπάσματα …   Νέο ερμηνευτικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας (Новый толковании словарь современного греческого)

  • ΤΒΡ — Ν χημ. βραχυγραφία τής χημικής ένωσης φωσφορικός τριβουτυλεστέρας …   Dictionary of Greek

  • γυαλί — Με τον πολύ γενικό όρο γ. ονομάζονται υλικά σε υαλώδη κατάσταση ή στερεά διαλύματα διαφόρων πυριτικών αλάτων, ανθεκτικά στα περισσότερα χημικά αντιδραστήρια. Επεξεργασία του γ.Το διοξείδιο του πυριτίου (SiO2), ο βορικός ανυδρίτης (Β2Ο3), ο… …   Dictionary of Greek

  • ουριδυλικός — ή, ό φρ. «ουριδυλικό οξύ» (βιοχ.) νουκλεοτίδιο που είναι φωσφορικός εστέρας τής ουριδίνης και δομική μονάδα τού ριβονουκλεϊκού οξέος. [ΕΤΥΜΟΛ. Αντιδάνεια λ., πρβλ. γαλλ. uridylique acide (< ουριδίνη* + yl + ique)] …   Dictionary of Greek

  • πετρέλαιο — Μείγμα πολυάριθμων υδρογονανθράκων, όλων σχεδόν των χημικών σειρών, που περιέχει και μικρές ποσότητες οξυγονούχων, αζωτούχων και θειούχων προϊόντων. Πετρέλαια θεωρούνται και τα ορυκτέλαια που εξάγονται από μεταλλευτικά κοιτάσματα, εκείνα που… …   Dictionary of Greek

  • πυροφωσφορικός — ή, ό, Ν φρ. α) «πυροφωσφορική θειαμίνη» (βιοχ.) παλαιότερη ονομασία τής καρβοξυλάσης β) «πυροφωσφορικό οξύ» χημ. ονομασία ενός οξέος τού φωσφόρου που προκύπτει από τη συμπύκνωση δύο μορίων φωσφορικού οξέος με ταυτόχρονη αποβολή ενός μορίου νερού… …   Dictionary of Greek

  • τριαιθυλεστέρας — ο, Ν φρ. «φωσφορικός τριαιθυλεστέρας» χημ. άκυκλη οργανική ένωση, εστέρας τού φωσφορικού οξέος με την αιθυλική αλκοόλη …   Dictionary of Greek

  • τρικρεσυλοφωσφορικός — ή, ό, Ν φρ. «τρικρεσυλοφωσφορικός εστέρας» χημ. κυκλική αρωματική οργανική ένωση, τριεστέρας τού ορθο φωσφορικού οξέος με την κρεσόλη, γνωστή και ως φωσφορικός τρικρεσυλεστέρας, τριτολυλοφωσφορικός εστέρας, όπως επίσης και με την βραχυγραφία TCP …   Dictionary of Greek

  • υπερφωσφορικός — ή, ό, Ν χημ. 1. (για χημ. ενώσεις) αυτός που περιέχει μεγαλύτερη αναλογία φωσφόρου 2. φρ. «υπερφωσφορικό άλας» χημ. ονομασία τού ακάθαρτου, συνήθως, δισόξινου φωσφορικού ασβεστίου το οποίο χρησιμοποιείται ως λίπασμα. [ΕΤΥΜΟΛ. Απόδοση στην… …   Dictionary of Greek

  • φωσφαινυλοχλωρίδιο — το, Ν χημ. χημικό ενδιάμεσο για την παρασκευή φαινυλοφωσφινών. [ΕΤΥΜΟΛ. < φωσφορικός (< φωσφόρος) + φαινυλοχλωρίδιο) …   Dictionary of Greek

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”